Şarj Kabloları Satınalma Kılavuzu

Son güncelleme: 14 Ağustos 2024 • 9 dakika okuma

Elektrikli araçlarda yeniyseniz, doğru şarj kablosunu seçmek biraz sıkıcı olabilir. 

Bir kablo satın almanız gerekip gerekmediğini ve eğer öyleyse hangisinin doğru olduğunu merak ediyorsunuz.

Bu makalede, bu karar verme sürecinde size rehberlik edeceğiz ve EV şarj modlarına ve fiş türlerine aşina olmanıza yardımcı olacağız. Ne anlama geldiklerini bilmek, bir kablo satın alırken kendinizi çok daha güvende hissetmenizi sağlayacaktır.

Şarj modlarına ve farklı fiş tiplerine zaten aşina mısınız? Ardından “ Hangi Kablo Benim İçin Doğru ” bölümüne atlayın .

Öyleyse başlayalım!

Gerçekten Bir Şarj Kablosu Satın Almam Gerekiyor mu?

Kısa cevap: evet yapmalısın.

Neden? Niye?

İster mobil ister sabit bir ev şarj cihazı satın aldıysanız, onu EV'nize bağlamak için bir kabloya ihtiyacınız olacaktır. Mesele şu ki, çoğu şarj istasyonu bir tane olmadan geliyor. Bu nedenle, ayrı bir kablo satın almanız gerekecektir.

Halka açık şarj istasyonlarını kullandığınızda (örneğin bir süpermarket, spor salonu veya ofis binasının yakınında), arabanızı şarj etmek için genellikle kendi kablonuzu kullanmanız gerekir. Eğer bir tane yoksa, sadece şarj edemezsiniz.

Ve dürüst olmak gerekirse, kendinizi beklenmedik bir yerde bulursanız, arabanın arkasında bir şarj kablosu olduğunu bilmek her zaman güzeldir. Bu şekilde endişelenmenize gerek yok.

Şimdi, EV şarj modlarına ve fiş türlerine bir göz atalım, çünkü bu, bilinçli bir karar vermenize ve bir kablo satın alırken kendinizi rahat hissetmenize yardımcı olacaktır.

Elektikli Araç (EV) Şarj Modları

Her biri farklı bir kablo gerektiren dört ana şarj modu vardır. Bu Modlar güvenlik, hız ve şarj hareketliliği açısından farklılık gösterir.  

2 ve 3 şarj modları için sadece şarj kablolarını seçebileceğinizi göreceksiniz.

Mod 1 ve 4 için ayrı bir kablo satın almanıza gerek yoktur.

Yine de, dört şarj modunun tümüne bir göz atalım.

Mod 1 Şarj

Bu Mod, araca AC beslemesi için temel bir kablo ile temsil edilir. Bir ucunu duvardaki prize , diğer ucunu aracınıza takmanız yeterlidir. 

Arada "kutu" yoktur, bu da bir kontrol sisteminin ve elektrik korumasının tamamen yokluğu anlamına gelir. Elektrik akmaya devam ediyor. 

Bu nedenle eviniz ve arabanız için güvenli değildir ve birçok ülkede kısıtlanmıştır.

Mod 2 Şarj

Mod 1'den farklı olarak Mod 2 şarjı , araçla iletişim araçlarını ve elektrik çarpmalarına karşı koruma araçlarını içerir. Bu , hem kullanıcı hem de araç için daha fazla güvenlik sağlar . Mod 1'de olduğu gibi, kullanıcılar şarj cihazını kendileri takabilir /çıkarabilir, bu nedenle taşınabilir bir şarj cihazı olarak kabul edilir. 

go-e Charger HOME+ veya Gemini flex , bir Mod 2 şarj cihazıdır - taşınabilirdir ve kurulum için bir elektrikçi gerektirmez. Bununla birlikte, diğer birçok Mod 2 şarj cihazının aksine, duvar braketinde normal bir duvar kutusu olarak da kullanılabilir.

Mod 3 Şarj

Bu, AC gücüyle şarj etmenin en yaygın yöntemidir . 

Duvar kutusunun otoparkın/binanın elektrik beslemesine kablolu olması dışında Mod 2 şarjına benzer şekilde çalışır. Bu nedenle taşınabilir değildir . Kablo şarj cihazına takılabilir veya kendi kablonuzu kullanmanız gerekir. 

go-e Charger Gemini , bir Mod 3 şarj cihazıdır.

Mod 4 Şarj

Mod 1-3 şarjı ile AC akımı arabanın içinde DC'ye dönüştürülürken, Mod 4 şarjı ile AC'den DC'ye dönüşüm arabada değil şarj istasyonunun içinde gerçekleşir, bu nedenle DC akımı arabaya verilir.

Mod 4 şarjı daha yaygın olarak DC şarjı olarak bilinir. 

Her zaman DC şarj istasyonuna bağlı olduğundan bu Mod için bir kablo seçmeniz gerekmez.

Belirtildiği gibi, size dört Modun tümüne ilişkin bir genel bakış sunmuş olsak da , aslında yalnızca Mod 2 ve 3'ü şarj etmek için bir kablo seçebilirsiniz .

Şimdi şarj fişlerine bir göz atalım.

Elektrikli Arabalar İçin Şarj Fiş Çeşitleri

Avrupa'da şarj cihazına taktığınız kablonun bir ucu her zaman tip 2 olacaktır. Diğer yerlerde şarj cihazında tip 1 soket olabilir. Ancak kablonun diğer ucu, yani EV'ye takılı olan, otomobil modeline ve üretildiği ülkeye bağlı olarak değişebilir.

İşte dört ana EV fiş tipi:

Elektikli Araç (EV) Fiş Tipi 1

(Type 1 – SAE J1772)

Tip 1 fiş günümüzde pek yaygın değildir. Yalnızca AC tek fazlı şarj için kullanılabilir. Maksimum güç çıkışı 7,4 kW'dır. ABD ve Kanada’da yaygın bir şekilde kullanılmakta iken diğer tipler

Örneğin aşağıdaki elektrikli araçlar için uygundur:Kia Soul EV, Mitsubishi I-MIEV, Mitsubishi Outlander PHEV, Nissan Leaf 2012-2017, Citroen C-Zero, Peugeot iOn, Renault Fluence, vb.

Şekil:Tip 1 soket mükemmel yuvarlaktır ve fiş takmak için 5 pim deliğine sahiptir.

Elektikli Araç (EV) Fiş Tipi 2

(Type 2 – SAE J3068)

Tip 2 fiş, Avrupa genelinde ve Türkiye'de benimsenen standarttır. Bununla sadece AC şarj mümkündür. Tip 1 fişten farklı olarak tip 2, üç fazlı şarj sağlar. Tip 2 fişli kablonun maksimum güç oranı, özel şarj için 22 kW ve genel şarj için 43 kW'dır.

Type 2,  Aynı zamanda 2013 yılından beri Avrupa Birliği’nin resmi şarj konnektörü olarak kullanılıyor. 

Type 2 SAE J3068’i dünyanın hemen her ülkesinde bulmak mümkün. ABD, Avrupa ve Türkiye’de yaygın bir şekilde kullanılan, birçok elektrikli araçta standart olarak sunulan soket, sadece Çin’de erkek soket & dişi konnektör yerine dişi soket & erkek konnektör şeklinde ters düzende kullanılıyor.

Örneğin şu elektrikli araçlar için uygundur:Audi, BMW, Hyundai, KIA, Mercedes, Nissan Leaf 2018, Range Rover P400e, Renault Zoe, Tesla, Toyota, Volkswagen, vb.

Şekil:Tip 2 soket, üst kısmın ¾'ü oyulmuş bir daire şeklindedir ve 7 pim deliğine sahiptir.

CHAdeMO

CHAdeMO, Asyalı otomobil üreticileri tarafından daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu tip fişin yalnızca DC şarj için kullanılabileceğini unutmamak önemlidir. Bununla alabileceğiniz maksimum güç çıkışı 350 kW'dır. Ancak, hız sınırının bir halka açık şarj istasyonundan diğerine değiştiğini unutmayın.

Örneğin aşağıdaki elektrikli araçlar için uygundur:Mitsubishi i-MiEV, Nissan LEAF, Mitsubishi Outlander PHEV, Nissan e-NV200, KIA Soul, vb.

Şekil:Soket dört büyük pim deliğinden oluşur. Üst ve alt olanlar, her biri 4 ek küçük pim deliği ile temsil edilir.

CCS 

Combo 1 / 2

CCS (Combined Charging System = Birleşik Şarj Sistemi) çok yaygındır, ancak hem DC hem de AC şarj için kullanılabilir. "2'si 1 arada" fiş, ikili işlevi nedeniyle Combo 2 olarak da adlandırılır. Doğru akımla şarj ederken bu fiş ile ulaşabileceğiniz maksimum güç oranı 350 kW'dır.

Örneğin aşağıdaki elektrikli araçlar için uygundur:BMW i4, Peugeot e-2008, Fiat 500e, Hyundai Kona Elektro, Audi Q4 e-tron, Skoda Enyaq iV, vb.

Şekil:Bu fiş için CCS soketinin tasarımı oldukça ilginçtir. Temelde, aşağıda iki ek pim deliği olan tip 2 sokete benziyor. 

Not: Tesla, süper şarj cihazları için değiştirilmiş bir Mennekes tip 2 fişi kullanır (yalnızca halka açık şarj noktalarında mevcuttur). Bu, Model S'nin 30 dakika içinde %80'e kadar şarj olmasını sağlar.

İlk kez 2013’te Volkswagen tarafından kullanılmaya başlanan CCS (Combined Charging System) şarj soketi, CCS Combo olarak bilinen soket, Amerika ve Avrupa’da mevcut AC şarj soketlerine DC akım taşıyan +/- pinlerin eklenmesiyle oluşturulmuştur.

DC şarj ile 350 kW’ye kadar hızlı şarj imkanı sağlayan CCS portu, Amerika’da CCS Combo 1, Türkiye ve Avrupa’da ise CCS Combo 2 soket tasarımıyla kullanılıyor. 

Burada az önce tanımladığımız dört farklı fiş tipinin görsel bir özeti.

Böylece şarj modlarına ve fiş tiplerine aşina olduk. 

Bu 4 Uluslararası Fiş (Soket) tiplerinin yanında daha bölgesel Ülkelerin kullandıgı diğer Fiş çeşitleride şöyle:

GB/T

Çin devleti, 2015’te hem AC hem de DC şarj için kendi soket tasarımlarını tanıtmıştı. Bugün milyonlarca otomobilde kullanılan GB/T standardı, Çin’de satılan tüm elektrikli modellerde kullanılıyor. Buna Tesla da dahil.

Halihazırda 237,5 kW seviyesinde DC şarja imkan tanıyan GB/T soketler, Çin’in dışında elektrikli araç dönüşümünü geriden takip eden Hindistan’da da yaygın bir şekilde kullanılıyor. Soketin Hindistan’daki ismi ise Bharat EV Charger DC-001.

Son Zamanlarda Çin'den Türkiye'ye gelen ÇİN malı Elektrikli araçların çoğalmasıyla GBT tipi sadece DC şarj etmeye yarayan sokettir.

ChaoJi

Çin ve Japonya’nın ortaklaşa geliştirdiği ChaoJi soketi, 1500 volt ve 600 amper desteği ile 900 kW DC şarj hızına ulaşabilecek. CHAdeMO 3.0 olarak da bilinen proje, iki protokol şeklinde uygulanacak. ChaoJi-1 protokolü sadece Çin’de, ChaoJi-2 ise Japonya ve dünyanın geri kalan tüm ülkelerinde geçerli olacak.

CCS soketlerin yerini alması beklenen ChaoJi, mevcut Type 1 SAE J1772, Type 2 SAE J3068 ve GB/T soketlerle uyumlu olacak bir formda yeni elektrikli araçlara uygulanabilecek.

ChaoJi portuna sahip ilk elektrikli araçlar 2022’de satışa çıkacak. Megavat seviyesinde şarj hızlarıyla elektrikli ağır vasıtalar, otobüsler ve hatta uçakların şarj edilebilmesini sağlayacak Ultra-ChaoJi soketi de projenin geliştirme planı içerisinde yer alıyor.

NACS

Kuzey Amerika Şarj Standardı (North American Charging Standard), Tesla Inc. tarafından geliştirilen ve diğer şarj ağı operatörleri ve otomobil üreticileri tarafından kullanıma sunulan elektrikli araçlar için bir şarj konektörü arayüz standardıdır.

Tesla, 2012 yılında kendi araçları için tescilli bir şarj arayüzü olarak "Tesla şarj konektörü" olarak adlandırdığı bir sistem geliştirmiştir. Şirket bu sistemi ilk piyasaya sürülmesinden bu yana tüm araç modellerinde kullandı. Buna karşılık, otomotiv OEM'lerinin çoğunluğu DC hızlı şarj için Kombine Şarj Sistemi standardını (Kuzey Amerika'da CCS1 ve Avrupa'da CCS2) kullanmaktadır.

Şimdi hangi kablonun sizin için doğru olduğundan bahsedelim.

Hangi Kablo Bana Uygun?

Hangi şarj kablosunun size uygun olduğunu bulmak için şu dört adımı izleyin:

Adım 1: Arabanızın hangi soketine sahip olduğunu öğrenin

Büyük olasılıkla, elektrikli aracınız AC şarjı için tip 1 veya tip 2 prizle donatılmıştır. EV'nizde bir CCS soketi varsa, entegre tip 2 soketi de vardır.

Adım 2: Arabanızın priz tipine göre uygun bir fiş seçin

Şarj cihazındaki prize taktığınız kablonun bir ucu her zaman tip 2 olacaktır. Kablonun elektrikli otomobilin prizine giren diğer ucu değişebilmektedir.

Bu nedenle, şunlardan birine ihtiyacınız olacak: 

• Tip 1 ila Tip 2 kablo: bir ucunda tip 1 fiş ve diğer ucunda tip 2 fiş bulunan bir şarj kablosu
• Tip 2 ila Tip 2 kablo: her iki ucunda tip 2 fişli bir şarj kablosu

Adım 3: İhtiyacınız olan kablonun mevcut derecesini tanımlayın

Her EV şarj kablosu, belirli bir şarj gücü sınırı ile birlikte gelir. 3,6 kW, 7,2 kW veya daha yüksek olabilir.

Mümkün olan en yüksek şarj hızı göz önünde bulundurularak birini seçmek geleceğe yönelik bir karardır. 

Örneğin go-e, 22 kW'a kadar şarj edebilen kablolar sunar . Böyle bir kablo, arabanızı şarj olabileceği maksimum hızda şarj etmenizi sağlar (şarj ünitesinin sağlayabileceği maksimum hızı düşünün).

Adım 4: Mükemmel uzunluğa karar verin

Yalnızca ev kullanımı için bir şarj kablosu satın alıyorsanız, daha az yer kaplaması ve daha kolay taşınması için mümkün olduğunca kısa olmalıdır.

Ancak gerçekte, çoğu EV sürücüsü, halka açık şarj noktalarında kullanabilmek için her zaman yanlarında bir kablo bulundurmak ister. Ve burada, olumsuz bir durumda bile şarj istasyonuna ulaşmak için yeterince uzun bir şarj kablosuna sahip olmak önemlidir. Şarj istasyonları her zaman ideal bir yerde bulunmaz ve bu nedenle yakınlarına park etmek oldukça zor olabilir.

Ama şarj kablosu açısından uzun ve kısa olan nedir? Eh, 7,5 metre uzunluğunda veya daha uzun bir kablo alabilirsiniz. Bu tür seçenekler, şarj cihazını arabanızı park edebileceğiniz yerden çok uzak bir yere kurarsanız faydalı olabilir. 

Ancak çoğu durumda kablo 7,5 metreden uzun olmamalıdır. 

Örneğin, şu uzunlukları sunuyoruz: 2,5 metre , 5 metre ve 7,5 metre . 

Kablo ne kadar uzun olursa, o kadar ağır olur ve bagajda o kadar fazla yer kaplar. Bu nedenle kablo gereğinden uzun olmamalıdır.

Şarj Cihazı için Adaptörler: Birine İhtiyacınız Var mı?

Bir şarj kablosu, bir şarj cihazı bulduğunuz her yerde arabanızın aküsünü şarj etmenizi sağlar. Seyahat ettiğiniz bölgede şarj noktası yoksa mobil şarj istasyonu işinize yarayacaktır. Sadece bir prize takın ve bir kablo ile arabanıza bağlayın. Tek şey, uygun bir soket bulmak oldukça zor olabilir.

Çoğu mobil şarj cihazı bir CEE kırmızı fişi ile gelir. Uygun bir soketiniz yoksa sakin olun ve adaptörleri arayın. Bunlarla, mobil şarj cihazınızı aşağıdaki soketlerden birine bağlayabilirsiniz:

• çoklu ev tipi fişler (ev tipi elektrik prizleri)
• CEE mavi 16 A (kamp ve karavan fişi)
• CEE kırmızı 16/32 A (üç fazlı akım) - şarj cihazınızın fişine bağlı olarak

Bir adaptör seti almanızı öneririz. 11 kw veya 22 kw'lık bir adaptör seti , kamp yapmaya, yazlık evinizde biraz zaman geçirmeye veya arkadaşlarınızı , akrabalarınızı hatta kayınvalidenizi ziyaret ederken arabanızı şarj etmeye hazır olmanızı sağlar.

Özet:     Temel terimlere aşina iseniz EV mobilite dünyasını tanımak daha kolaydır. Artık şarj fişlerinin türlerini biliyorsunuz ve şarj Modu 1 ile Mod 3 arasında ayrım yapabilirsiniz. EV'nizi şarj etmek için bir kablo satın almak istediğinizde, her zaman buraya geri gelebilir ve kablo seçim kılavuzunu bir kez daha kontrol edebilirsiniz.